Συνέντευξη

Όταν ξεκίνησα να ετοιμάζω τις ερωτήσεις για την παρακάτω συνέντευξη, είχα στο νου μου πως θα έχω απέναντί μου ένα συνεσταλμένο καλλιτέχνη που δε θα του είναι εύκολο να πουλήσει τον εαυτό του. Πως θα έπρεπε δηλαδή να ρωτήσω κάποια πράγματα και να τα εξηγήσω και δύο ή και τρεις φορές για να πάρω μια απάντηση όπως την ήθελα για να είναι ευκολότερο για τους αναγνώστες.

Τελικά όμως έπεσα έξω! Γιατί τις απαντήσεις που έλαβα ούτε τις περίμενα, ούτε μπορούσα να τις φανταστώ. Είναι αυτό που λένε πως η ιστορία ενός ανθρώπου έχει τελικά τόσες πτυχές που, πραγματικά, αν δε μπεις στα παπούτσια του, αν δε βαδίσεις το δρόμο του όπως τον βάδισε εκείνος, δε μπορείς να τον κρίνεις. Γι’ αυτό και οφείλουμε να έχουμε ελπίδα στο Χριστό, τον μόνο Καρδιογνώστη!

Ελπίζω κι εύχομαι πως ό,τι θα διαβάσετε παρακάτω, θα σας δώσει κι εσάς έστω και στο ελάχιστο, την αποκάλυψη της προσώπικότητας αυτού του ανθρώπου που οι περισσότεροι γνωρίζουν λόγω των ζωγραφιών του για τον Άγιο Παΐσιο τον Αγιορείτη. Όπως όμως ομολόγησαν κι άλλοι “Βρίσκω έργα σου αναρτημένα στο διαδίκτυο, καμία φορά χωρίς υπογραφή, και μέσα σε λίγες ημέρες που σε γνώρισα, απευθείας διακρίνω την πινελιά, την ατμόσφαιρα, το αποτέλεσμα σου..”

Καλή ανάγνωση!

[Ένα παιδί / Ένας άνθρωπος]

Ας πάμε πρώτα στα βασικά. Από πού κατάγεστε και πού ζήσατε τα πρώτα σας παιδικά χρόνια;

Έζησα μέσα σε ανέμους προσφυγιάς. Από Πόντο και Μικρά Ασία φτάσαν οι του Πόντου στον Καύκασο κι οι της Σμύρνης σε Ξάνθη και Κατερίνη. Ο παππούς μου από πατέρα, γεννήθηκε Κατερίνη, σε χωριό. Έζησα στη μεγάλη, χωμάτινη, με πολλή χλόη, Κατερίνη, μέσα στη πόλη. Ήταν ένα δάσος. Στα παιδικά μου μάτια έδειχνε κατάλληλο να συνεχίζω να οραματίζομαι έναν όμορφο κόσμο.

Υπήρξε κάποιος εμπνευστής ή δάσκαλός σας;

Εμπνευστής… Ναι, τα πράσινα θρανία. Θυμάμαι στο δημοτικό σχολείο δίπλα ήταν το πάρκο Κατερίνης. Πηγαίναμε, σκαρφαλώναμε απέναντι ακριβώς από τον ναό της Αγίας Τριάδος. Είχε μάντρα ψηλή και κάγκελα. Τα καβαλούσα, είχε ένα κλιματσίδι σαν του Ταρζάν και πιανόμουν. Πέταγα οκτώ ή ίσως και δέκα μέτρα μαζί του. Εκεί έφτιαχνα τα οράματα μου. Και τις νύχτες… γεμάτες φως και χαρά!

Το ύφος που ακολουθείτε στις ζωγραφιές σας είναι το ίδιο που ακολουθείτε και στις αγιογραφίες σας. Σαφώς διαφέρει από το γνωστό βυζαντινό αγιογραφικό ύφος αλλά δε δείχνει να χάνει σε σεβασμό ως προς το απεικονιζόμενο πρόσωπο ή στην αλήθεια που οφείλει η ορθόδοξη αγιογραφία να φέρει.

Όντως, είναι κάτι διφασικό και καλό. Νιώθω, στα 52 μου φέτος, ότι οι Άγιοι φωτίζουν,  φεγγοβολάν, εκφράζουν πνευματικότητα. Καθώς και τα πορτρέτα άλλων το ίδιο.

Στην Ορθοδοξία, επειδή ακριβώς δεν ποιούμε αλλά κατατάσσουμε αγίους, κανονικά δεν ζωγραφίζουμε εικόνες αγιασμένων προσώπων πριν επαληθευτεί η αγιότητά τους… Φαντάζομαι πως η δική σας ζωγραφική τέχνη καλύπτει το χρονικό αυτό κενό. Τα σχόλια που λαμβάνετε για τις ζωγραφιές γερόντων, ακόμη και μη-αγίων, υποθέτω ότι είναι θετικά ως επί το πλείστον;

Κατά 100 τις εκατό. Το να κάνω γέροντες είναι κάτι που ισχύει αιώνες τώρα. Καθώς και οι δέσποτες είχαν όλοι πορτρέτα κατα κόρον. Και πολλοί γέροντες του 20 αιώνα περάσανε από τους καμβάδες μου. Έστω μόνο για τη δική μου εξερεύνηση αρχικά.

Όσες φορές μού ζητήθηκε φωτοστέφανο σε μη-αγιοκατεταγμένους, κρατήθηκα, παρά το θέμα του βιοπορισμού. Πολλές φορές… ξέφυγα με λάμψη γύρω τους.

Θυμάμαι για παράδειγμα τον π. Αθανασιο Χαμακιώτη (Όσιος Αθανάσιος ο εν Αμαρουσίω και Ροδοπόλει Ασκήσας). Δύο έτη πρωτού αγιοκαταχθεί μού ζητήθηκε στέφανος.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο που σας αρέσει ή νιώθετε πιο οικεία να ζωγραφίζετε; Είτε εντός είτε εκτός του εκκλησιαστικού χώρου. Πρόσωπο ή κατάσταση – έχοντας στο νου μου την κα Παναγιώτα Νουμίδη που είχατε ζωγραφίσει, τη γνωστή δυστυχώς από την φωτιά στην Εύβοια το 2021.

Ξεκίνησα έπειτα από τα 25 μου που έκανα πορτρέτο φίλους της πόλης μου. Συνήθως με ζωγραφική μέσα από φωτογραφία . Αυτά προ του 2000 καθώς το ’90 ήταν η αρχή με τον γέροντα Παΐσιο που βούιζε ο τόπος μου καθώς και όλοι οι τόποι γύρω μου γι’ αυτόν τον μοναχό.

Νομίζω έχω πολλές εκατοντάδες, μέχρι και τρεις ίσως χιλιάδες χειροποίητα που έχουν φύγει από πορτρέτα του γέροντα – κι από το 2015 – Άγιο μας Θεοφόρο Παΐσιο. Τα περισσότερα ήταν δωρεές και χαρίσματα.

Γενικότερα πρόσωπα εντός εκκλησιαστικού χώρου;

Οι γέροντες, ο Αγιος Παΐσιος.

Τον είδα ως πνευματικό μου μέσα από μαρτυρίες δεκάδων ανθρώπων που τον επισκέφθηκαν. Έτσι ερχόταν μέσα στην ημέρα μου καθημερινά επί έτη.

Αυτή η σύνδεση ή μάλλον σχέση που έχετε με τον Άγιο Παΐσιο πώς προέκυψε στη ζωή σας;

Μαύρες στιγμές, γεμάτες ταγκαλάκια. Ο μόνος γέροντας μοναχός που εισήλθε και θέλω να έχω οδηγό στο σκότος. Έτσι, να βρω δύναμη να ακολουθήσω ολοκληρωτικά τον Κύριό μας Ιησού χριστό.

Συνήθως ο κόσμος σάς γνωρίζει μέσα από τις εικόνες που έχετε ζωγραφίσει για άλλους πελάτες σας. Έχετε εργαστεί και σε εκκλησίες όπου θα ακολουθήσετε τον κλασικό βυζαντινό ρυθμό με τη γνωστή σεμνοχρωμία του;

Πολλάκις, απ΄ το 1998 ως το 2009. Έπειτα, με πορτρέτο γεροντικό και Αγίων. Πρόσφατα, το 2024, μού ζητήθηκε ναός του 15ου αιώνα στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ορισμένα τμήματά τουυ που καταστράφηκαν, να κάνω τοιχογραφία σε δικό μου στυλ – με αρκετά χαρακτηριστικά όμως Βυζαντινής. Θελανε αγίους σύγχρονους, του 20ου αιώνα, μέσα στα τμήματα της τοιχογραφίας.

Πόσο εύκολο σάς είναι, γνωρίζοντας πως είμαστε πλάσματα του Θεού – αγαπημένα Του μεν, πλάσματα δε – να ζωγραφίσετε τον Χριστό αλλά και την Παναγία Μητέρα Του; Ποιες είναι οι ιδιαίτερες προκλήσεις που έχει κάθε φορά αυτό το εγχείρημα;

Η μόνη λάμψη στο σκοταδι που διανυουμε!

Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ροή των πραγμάτων που κάνετε πριν ξεκινήσετε να ζωγραφίζετε κάποιον άγιο; Προσευχή ίσως;

Ηρεμία, ησυχία, αηχία, σιωπία. Όλα τα άλλα είναι μη-γραφόμενα και… καλώς στώμεν!

Κάποια στιγμή οργανώσατε μια έκθεση με έργα σας Ποιες είναι οι εμπειρίες που λάβατε από το βήμα αυτό; Υπήρξε ανταπόκριση του κόσμου; Έχετε στο νου σας να το επαναλάβετε στο μέλλον;

Η συνεχής ατομική έκθεση ήταν σε ένα μεγάλο πλάτανο που πέρασαν σε πέντε έτη περίπου 200, ίσως και 250 άνθρωποι που επισκέφθηκαν τον Άγιο Παΐσιο.

Στα κοσμικά, γενικότερα, απέφυγα όσο χρειάστηκε τις εκθέσεις.

Σας έχετε ζητήσει ποτέ κάποιος νεότερο στο χώρο ή κάποια σχολή για δάσκαλο; Θα ήσασταν θετικός σε μια τέτοια κίνηση;

Δυο-τρεις φορές ως τώρα, ναι. Τώρα πια στα 52 μου, ίσως με κατάλληλες συνθήκες και χώρο, θα έλεγα άμμεσα “ναι”.

Γενικά, τι θα συμβουλεύατε εσείς έναν άνθρωπος που σκέφτεται να ξεκινήσει να μπαίνει στο χώρο αυτό;

Προσοχή, ηρεμία και περίπατο, χωρίς θέλω και πρέπει. Φως Κυρίου να τον διέπει, αν το αγαπά.

Είναι, κρίνετε, απαραίτητη η πίστη για να ασκήσει κάποιος την τέχνη της ζωγραφικής-αγιογραφίας συγκεκριμένα; Ή θα λέγατε ότι μάλλον θα ευλογήσει ο Θεός η πίστη να έρθει στην πορεία;

Είναι η ρήση : “Αγάπα αλλήλους ως σεαυτόν”. Να πω μόνο αυτό.

(Ἀγάπα τόν πλησίον σου ὡς ἑαυτόν / ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς)

Ποιος ο ρόλος της συμπαραστάτριάς σας κας Ιωάννας στο έργο σας;

Η Ιωάννα έδεσε τα τελειώματα μου πολλές φορές και με πινελιές ή μολυβιές στο σκίτσο ή κατά τη διάρκεια.

Είναι χάρισμα να είναι δύο μπροστά στον καμβά που να έχουν μέσα τους αγάπη.

Ποια τα επόμενα σχέδιά σας;

Να ξημερώσει με το καλό κι όλα γίνονται χάριν Θεού.

Κάτι τελευταίο που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες της συνέντευξης αυτής;

Να αγαπάτε όσο περισσότερο. Είναι η μόνη οδός. Και γίνετε σαν τα παιδιά!

Σας ευχαριστώ πολύ κε Πιπερίδη!

Έχουμε να πήρατε κάτι από όλο αυτό. Αυτή η συνέντευξη να μείνει ως δίδαγμα. Παρρησία Κυρίου και Θεώ Μεγαλοδύναμου. Ας επέμβει το Άγιο και Ζωοποιό Πνεύμα.